Czy spotkaliście się kiedyś z określeniem, że jakiś maluch jest pod opieką fizjoterapeuty, ponieważ ma napięcie mięśniowe? W dzisiejszym wpisie chciałabym wytłumaczyć Wam przede wszystkim to, że każde dziecko je ma i jest to zupełnie normalne :). Przygotowałam dla Was jeszcze kilka innych ciekawostek i wskazówek.
Każdy człowiek ma napięcie spoczynkowe mięśni. Czasem niektóre mięśnie mogą mieć podwyższone bądź obniżone napięcie mięśniowe, mówi się wtedy o hipertonii lub hipotonii. Napięcie mięśniowe to jak najbardziej fizjologiczny stan. Często słyszy się, że „dziecko ma napięcie mięśniowe” – to tylko dobra wiadomość! 🙂
W sytuacji, gdy dziecko ma podwyższone lub obniżone napięcie określonych grup mięśniowych, mówi się o zaburzeniach kontroli napięcia mięśniowego lub zaburzeniach rozkładu napięcia mięśniowego. Polega to najczęściej na tym, że mięśnie okolicy brzucha mają obniżone napięcie mięśniowe, natomiast części ciała na obwodzie np. obręcz barkowa, ręce, stopy są w hipertonii. Dzieje się tak dlatego, że nasze ciało dąży do wewnętrznej równowagi. Czasem zdarza się, że jeden specjalista stwierdza obniżone, a drugi podwyższone napięcie u dziecka. Każdy z nich może mieć po części rację, bo mówią prawdopodobnie o innych grupach mięśniowych.
Mówi się wówczas o normalizacji napięcia mięśniowego. Zajmują się tym fizjoterapeuci.
Zaburzenia kontroli napięcia mięśniowego dotyczą również obszaru twarzy. Obniżone napięcie w obrębie ust, jamy ustnej, gardła i strun głosowych może skutkować otwartą buzią, problemami w przełykaniu, problemami z mową, trudnościami z przyjmowaniem pokarmów stałych, nieprawidłową pracą języka. W takiej sytuacji warto wybrać się do logopedy/neurologopedy.
Obserwujemy wówczas zaburzenia kontroli napięcia tych samych mięśni po dwóch stronach ciała, to znaczy, że np. mięśnie grzbietu będą miały wyższy tonus po lewej niż po prawej.
Pamiętajcie, że nie ma uniwersalnych ćwiczeń na asymetrię. Jeśli występuje, to pierwszym krokiem w rehabilitacji jest wyeliminowanie przyczyny, która powoduje asymetrię. Nie u wszystkich dzieci będzie to ta sama przyczyna.
No dobrze… a co z fizjologiczną asymetrią? Może o niej słyszeliście…
Drugi miesiąc życia dziecka to okres asymetrii, ale symetrycznej. To znaczy, że dziecko często leży asymetrycznie (np. jedna ręka zgięta, a druga wyprostowana i tułów w literkę „C”), ALE bardzo ważne w tej fizjologicznej asymetrii jest to, żeby dziecko potrafiło przyjąć taką samą pozycję na drugą stronę i robiło to równie często.
Trzeci miesiąc nazywamy miesiącem SYMETRII.
Powyżej 3 miesiąca życia oczekujemy od niemowlęcia, że zaprezentuje się w leżeniu na plecach w sposób symetryczny, to znaczy że jego nos, broda, pępek i spojenie łonowe będą w jednej linii, uszy będą jednakowo oddalone od barków, linia obręczy barkowej i linia obręczy biodrowej będzie przebiegała prostopadle do linii środkowej ciała. W leżeniu na brzuszku taki maluch będzie podpierał się symetrycznie na przedramionach.
Podsumowując, każde dziecko MA napięcie mięśniowe :). Jeśli cokolwiek niepokoi Was w rozwoju Waszego malucha – rozważcie konsultację u fizjoterapeuty dziecięcego. Wcześniejsza diagnoza i wsparcie to krótsze utrwalanie nieprawidłowych wzorców ruchowych i prawdopodobnie krótsza rehabilitacja! 🙂
A co możecie robić w domu, aby wspierać naturalny rozwój?
- Kłaść maluszka na brzuszku już od pierwszych dni życia (na dość twardym podłożu, np. na macie piankowej).
- Pamiętać o zasadach przyjaznej pielęgnacji (m.in. nosić malucha tak, aby był rozluźniony, nie bał się i nie prężył; nosić dziecko na zmianę na obu rękach; odbijać malucha na obu barkach; przewijać, ubierać maluszka, wykorzystując obroty na obie strony).
- Spędzać wartościowo czas, proponując maluszkowi zabawy ze wzrokiem, z emocjami, z ruchem, z dotykiem.
O tym, jak nosić, podnosić, przewijać, karmić, odbijać, ubierać, kąpać maluszka przeczytacie w moim e-booku „Fizjodzidziuś”.
W e-booku znajdziecie też 30 propozycji zabaw wspierających rozwój dziecka już od pierwszych dni.
Zobaczcie darmowy fragment e-booka TUTAJ.
Źródła:
- Bodensteiner J. B.: The Evaluation of the Hypotonic Infant, Seminars in Pediatric Neurology,
Volume 15, Issue 1, 2008 - Evans S.H, Cameron M.H., Burton J.M.: Hypertonia, Current Problems in Pediatric and Adolescent Health Care 2017, 47(7): 161-166
- Traczyk: Fizjologia człowieka w zarysie
- Materiały z kursu „NDT-Bobath Basic”, prowadzący: Giezek R., Szmurło M., Zagrafou F., Padula K., Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Gdańsku, Gdańsk 2019–2020.
Dodaj komentarz! :)